دسته: صنایع غذایی

تعريف جريان

استاندارد اندازه گيری

روشهای اندازه گيری جريان

روشهای توزينی

جريان سنج حجمی جابجايی مثبت ( شمارشگر) (PD)

جريان سنج پيستونی

دبی سنج رقاصکی Nutating Disk

دبی سنج با پره های بيضوی

دبی سنج پره ای

جريان سنجهای مبتنی بر روشهای انسدادی

روشهای انسداد

روتامتر

اصول تئوری روتامتر

دبی سنج مبتنی بر تير خمشی

دبی سنج توربينی

 دبی سنج مغناطيسی

باد سنج (کاوشگر)  سيم داغ  

دبی سنج مبتنی بر فشار (کاوشگر فشار)

اندازه گيری دبی در مجاری رو باز

سرريزها Weirs

روزنه  Orifice

اندازه گيری جريان مواد خشک

تعريف جريان

اهميت آن بدليل کاربرد در کارهای متنوع

اهميت اقتصادی کار (آب، نفت، گاز….)

عبور مقدار معينی (حجم يا جرم) از ماده در واحد زمان از يک مسير (لوله، کانال،…)

واحد آن GPM, CFM, CMS, Liter/Min

اهميت دقت اندازه گيری و مسائل اقتصادی

در اندازه گيری دبی فشار و دما هم نقش دارند

دبی سنج های تجارتی عموماً به صورت دبی حجمی (حجم در واحد زمان) و در شرايط استاندار 1 اتمسفر و 20 درجه سانتی گراد اندازه گيری می کنند

روشهای اندازه گيری به عوامل زير بستگی دارد:

جنس ماده

ميزان چسبندگی

درجه حرارت

هدايت الکتريکی

مقدار جريان

مقدار مواد معلق

فلوس درختي است به ارتفاع 10-15 متر كه به حالت خودرو در بشتر نقاط گرمسير دنيا مانند آفريقا ، هند و جنوب مي رويد . فلوس در بعضي از نواحي ايران به نام خرنوب هندي و خيار شنبر نيز معروف است .

ميوه فلوس يه طول 30 تا 50 سانتيمتر و به قطر 3-2 سانتيمتر است . اگر فلوس درقسمت طول آن شكافته شود تيغه هاي متعدد در آن ديده مي شود كه فلوس را به خانه هاي متعدد گاهي تا 100 خانه تقسيم مي كند

در داخل اين خانه ها مايع چسبنده تيره رنگي وجود دارد كه عسل خيار شنبر ناميده مي شود . طعم اين مايع كمي شيرين ولي نامطبوع است . براي استفاده از فلو غلاف آنرا كمي روي آتش گرم مي كنند تا عسل خارج شود . معمولا اين عسل با روغن بادام مخلوط شده و به عنوان مسهل استفاده مي شود البته مي توان مغز فلوس را با قند يا شكر مخلوط كرده و در درجه حرارت معتدلي پخت كه به آن فلوس پخته مي گويند .

تركيبات شيميايي:

مغز فلوس داراي اكسي آنتراكينون ، مواد قندي ،‌صمغ ، اسانس و مواد روغني است . خاصيت مسهلي فلوس مربوط به چند ماده شيميايي است كه از مشتقات آنتراكينون مي باشد .

صور دارويي فلوس 

جوشانده فلوس  : 10 گرم عسل فلوس را با يك ليتر آب جوش مخلوط كرده و آنرا صاف مي كنند و به مريض مي دهند . اين جوشانده مسهل خوبي است . مقدر عسل فلوس را مي تواندر مورد يبوستهاي سخت تا 60 گرم ني افزايش داد . البته براي بهتر كردن طعم آن مي توان مقدري شربت گيلاس يا انجير به آن اضافه كرد .

مرباي فلوس :‌5 گرم عسل فلوس را با همان مقدر آب مقطر مخلوط كرده و سپس مقدر 125 گرم قند كوبيده را به آن اضافه كنيد بعد آنرا حرارت دهيد تا به آرامي آب آن بخار شود و وزن آن به 100 گرم برسد و غليظ شود . اين مربا نيز مسهل بسيار خوبي است مقدر مصرف آن 50-100 گرم در روز است

غان درختي بسيار زيبا است كه ارتفاع آن تا 30 متر مي رسد . عمر آن دراز و حدود 100 سال است . اين درخت بومي در قسمت هاي بالاي نيم كره شمالي (اروپا ، آمريكاي شمالي ) وجود دارد . در ايران اين درخت بصورت خودرو در جنگل هاي چالوس مي رويد . 

برگ هاي درخت توس بشكل لوزي ، نوك تيز و دندانه داراست  . ميوه آن بصورت شاتوت دراز مي باشد كه نر آن در پائيز  و ماده آن در بهار ظاهر مي شود . پوست تنه اين درخت سفيد رنگ بوده كه در سن بيست سالگي بصورت نوارهايي شبيه كاغذ از آن جدا مي شود .

برگ و پوست تنه و شيره اين درخت  مصرف طبي درد .

تركيبات شيميايي:

پوست و برگ درخت توس داراي يك ماده شيميايي بنام بتولين Betulin بمقدر حدود 14% مي باشد . 

خواص داروئي:

برگ و پوست درخت توس از نظر طب قديم ايران سرد و خشك است .

الف: خواص آب يا شيره درخت توس 

1)بعنوان كمپرس براي از بين بردن لكه هاي پوستي و بيماريهاي پوستي استفاده مي شود.

2)ناراحتي هاي مثانه و ورم آنرا ازبين مي برد.

3)بهترين داروي نقرس است .

ب :خواص برگ و پوست درخت توس 

1)تصفيه كننده خون است .

2)تب بر است .

3)عرق آور مي باشد .

4)داروي مفيدي براي گريپ و سرمخوردگي است .

5)دستگاه هاضمه را تقويت مي كند و براي هضم غذا مفيد مي باشد.

6)سرگيجه و سردرد را برطرف مي كند.

7)جوشانده آنرا مي توان براي شست و شوي زخم ها بكار برد.

8)اگزما را برطرف مي كند براي اين كار جوشانده پوست و يا برگ درخت توس را روي زخم ها بماليد.

امروزه همه جا از فواید مواد آنتی اکسیدانی، از پیشگیری بیماری های قلبی گرفته تا کاهش آسیب مغز و چشم ها صحبت می شود. آنتی اکسیدان ها جلوی عمل رادیکال های آزاد را که موادی فعال و ویرانگر هستند، می گیرند و آنها را خنثی می کنند.

امروزه همه جا از فواید مواد آنتی اکسیدانی، از پیشگیری بیماری های قلبی گرفته تا کاهش آسیب مغز و چشم ها صحبت می شود. آنتی اکسیدان ها جلوی عمل رادیکال های آزاد را که موادی فعال و ویرانگر 

هستند، می گیرند و آنها را خنثی می کنند. تولید رادیکال های آزاد، مسئله ای طبیعی است و در طی عمل تنفس به وجود می آید. رادیکال های آزاد تعدادی اتم تک الکترونی هستند و در حین واکنش اکسیژن با بعضی مولکول ها تولید می شوند. اگر بطور ناگهانی تعداد زیادی رادیکال آزاد در بدن تولید شود، باعث می شود یک سری واکنش هایی خاص پشت سر هم شروع شوند. رادیکال های آزاد با بعضی قسمت های سلول مثل DNA و غشای سلولی واکنش نشان داده و باعث تخریب عمل سلول یا حتی مرگ آنها می شود. در حالت عادی ، سیستم دفاعی بدن این رادیکال های آزاد را خنثی و بی ضرر می کند. اما عوامل مخرب محیطی مثل اشعه ماوراء بنفش، الکل و آلودگی های محیط باعث می شوند بدن نتواند با این رادیکال های آزاد مبارزه کند. در نتیجه ساختمان و عمل سلول های بدنی توسط رادیکال های آزاد تخریب شده و منجر به بروز پیری زودرس و بیماری هایی مانند سرطان و بیماری قلبی می شوند.رادیکال های آزاد با بعضی قسمت های سلول مثل DNA و غشای سلولی واکنش نشان داده و باعث تخریب عمل سلول یا حتی مرگ آنها می شود. در این حالت این رادیکال ها برای سلامتی بدن مضرّ و خطرناک هستند.برای جلوگیری از عمل این اتم ها، بدن باید دارای یک سد دفاعی از آنتی اکسیدان ها باشد. آنتی اکسیدان ها مولکول هایی هستند که جلوی عمل رادیکال های آزاد را گرفته و مانع از تخریب سلول های حیاتی بدن می شوند. جلوگیری از تخریب سلولی باعث جلوگیری از بروز بیماری هایی مانند سرطان ، بیماری قلبی – عروقی ، پیرشدن پوست و … می شود.مصرف بیشتر آنتی اکسیدان ها زمینه ای را فراهم می کنند که بدن به راحتی رادیکال های آزاد مضر را از بین ببرد. در تصویر بالا اشکال مثلثی شکل قرمز رادیکال های آزاد را نشان می دهند که به سلول های بدن حمله می کنند و دایره های های سبز و آبی و نارنجی ویتامین های آنتی اکسیدان ها هستند که مانند یک سد از بدن در برابر رادیکال های آزاد محافظت می کنند. آنتی اکسیدان ها مولکول هایی هستند که جلوی عمل رادیکال های آزاد را گرفته و مانع از تخریب سلول های حیاتی بدن می شوند. بیشتر از ۴۰۰۰ ترکیب آنتی اکسیدانی در غذاها وجود دارند. ولی بیش از همه ویتامین های E و C و بتاکاروتن و نیز ماده معدنی سلنیم مهم هستند. بیشتر افراد تصور می کنند منظور از دریافت آنتی اکسیدان بیشتر، مصرف مکمل ها است. اما باید بدانید که فقط مکمل های خوراکی آنتی اکسیدان ندارند ، بلکه میوه ها، سبزی ها و غلات سبوس دار دارای آنتی اکسیدان بیشتری هستند. چرا؟ 

تاریخچه تولید ماست به هزاران سال قبل برمی گردد. ماست برای اولین بار در مشرق زمین و در فلات ایران تهیه شد. در آن زمان این مناطق دارای زمین های حاصلخیزی برای نگهداری و پرورش گوسفند بوده و دام پروران اغلب ماست را از 

شیر  این دام تهیه می کرده اند. 

ماست از تلقیح دو نوع باکتری مخصوص به داخل شیر تولید می شود. پس از تلقیح، شیر را در دمای 43- 40 درجه ی سانتیگراد نگهداری می نمایند. شیر پس از مدتی بر اثر ترشح اسید لاکتیک مترشحه از باکتری ها منعقد می گردد.

برای تولید ماست باید از شیر با کیفیت بالا استفاده شود. این 

شیر باید تازه بوده و از دام سالم دوشیده شده باشد. اگر شیر از دامی که دچار بیماری ورم پستان است تهیه شود، این شیر به دلیل ترکیبات غیر طبیعی و همچنین احتمال داشتن باقی مانده ی آنتی بیوتیکی، قابل استفاده برای تولید ماست نخواهد بود. 

مواد مورد نیاز برای تهیه ماست

شیر تازه با کیفیت بالا

مایه ی ماست

شیر خشک در صورت لزوم 

مراحل تولید ماست

1- افزودن شیر خشک به شیر تازه به مقدار 2-1 درصد برای افزایش مواد جامد شیر.

2- حرارت دادن شیر تا دمای 90 درجه ی سانتی گراد به مدت 5 دقیقه؛ که این کار باعث :

الف ) نابودی باکتری های مزاحم می شود.

ب ) افزایش قدرت پیوند دهی پروتئین های شیر با آب می گردد، در نتیجه ماست آب نمی اندازد.

ج ) اگر شیر داخل مخزن در باز حرارت داده شود، به علت تبخیر به میزان ماده خشک شیر افزوده می شود.

دربسياري از فرايندها خشك كردن يك كار سخت و مهم است . يك بررسي پژوهشي نشان داد كه در سال 1985 در آمريكا 4/2 كواد , افزون بر 20 كواد نيرو براي خشك كردن  مصرف شده است . پس حتي درصد كوچكي صرفه جويي در مصرف انرژي بهبود قابل توجهي را در كارايي  انرژي ايجاد مي كند . افزون بر اين ديگر  كيفيت نهايي محصول غذايي به شدت تحت تأثير روش و راهكار خشك كردن قرار دارد.

 در بخشهاي بعد اين فصل  روشهاي جديد خشك كردن  و كاربرد استخراج با سيال فوق بحراني و متراكم مكانيكي مجدد بخار در فرايند  خشك كردن آورده شده است . 

1-4 خشك كردن با كهموج (ميكروويو)

امواج راديويي با بسامد بالا تا 000/30  مگاهرتز مي تواند در  خشك كردن به كار گرفته شود . يك  ژنراتور بسامد بالا موجها را به درون يك آون كه براي جلوگيري از عبور موجها طراحي شده است مي فرستد. طول موج گزيده شده به گونه اي است كه از عبور  و نفوذ آنها از داخل ماده‌ي غذايي اطمينان به دست آيد.  افزون بر اين ميزان نفوذ تحت تأثير عمق و نوع مواد در معرض موج قرا ر مي گيرد . هر ماده اي بايد به طور جداگانه مورد آزمايش و محاسبه قرار گيرد تا طول موج مناسب برا ي خشك كردن آن شناخته شود. چنانچه انرژي امواج به داخل ماده وارد شود مولكولهاي ماده سعي مي كنند در جهت ميدان الكتريكي اعمال شده آرايش بگيرد . سپس در حول محور خود شروع به نوسان مي كند و انرژي موج ها را به انرژي  حرارتي تبديل مي كند. 

اين حرارت توليد شده موجب خشك شدن ماده غذايي مي گردد. نوع طراحي  اتاقك  خشك كن كه مانع عبور موجها و فرار آنها مي گردد موجب مي شود كه موج‌ها پس از بازتابهاي  متوالي بر روي ديواره هاي محفظه به طوركامل جذب  ماده ي در حال خشك شدن گردد  در اين روش  سرعت خشك شدن  به طور قابل توجهي  افزايش مي يابد . به دليل آن كه موج ها بايد از ماده غذايي عبور كند  تا بتواند نقاط دروني آن را خشك كند  , خشك كردن غير يكنواخت  مي گردد. 

اين نوع گرمايش كارايي بالايي دارد  و راندمان مصرف توان , معمولا بيشتر از  70%  است  .

جنبه هاي تجاري مهم اين روش  نگهداري رنگها و كيفيت طبيعي ماده غذايي  است . اين روش مي تواند چيپس  سيب زميني و كلم و تكه هاي سيب زميني را به ترتيب از مقدار رطوبت 15% به 9% و 7% به 5% كاهش دهد. در اين روش زمان مورد نياز براي خشك كردن  5/1 زمان لازم نسبت به  خشك كن هاي  دمش  عرضي هوا مي باشد . 

در اين زمينه  (جپسون) و (نوري و سالونخه ) و (هوكسول و مورگان)و (ديويس)و(وينكه) و(پورتر)و(بلو)و(اوامير) كارهايي را انجام دادند.

هويج گياهي است دو ساله داراي ريشه راست و ساقه بي كرك كه نوع پرورش يافته آن در اكثر نقاط زمين كشت مي شود . قسمت مورد استفاده گياه هويج ،‌ريشه ،‌ميوه و تخم آن است .

تركيبات شيميايي:

هويج داراي 87% آب ، 1/5 مواد ازته ، 0/02 % چربي ، 8% مواد گلوسيدي ، حدود 1/5% سلولز و مقدري ماده رنگي كاروتن (ويتامين A ) و دياستازهاي مختلف و ويتامين هاي A,B,C,D,E مي باشد . 

خواص داروئي:

در هويج يك نوع آنسولين گياهي وجود دارد كه اثر كم كننده قند خون را درا مي باشد بنابراين اين عقيده قديمي كه هويج براي مبتلايان به بيماير قند خوب نيست كاملا غلط است وبيماران قند مي توانند به مقدر كم از اين گياه استفاده كنند . هويج با داشتن مواد مقوي و ويتامين ها يكي از مهمترين و مفيدترين براي بدن مي باشد . خوردن هويج مقاومت بدن را در مقابل بيماريهاي عفوني بالا مي برد 

مصرف هويج در برطرف كردن بيماريهاي آب آوردن انساج بدن ، عدم دفع ادرار ،‌تحريك مجاري هضم و تنفسي ، سرفه هاي مقاوم ، آسم ،‌اخلاط خوني و دفع كرم اثر معجزه آسائي درد 

از هويج مي توان در مورد زير استفاده كرد

1)براي برطرف كردن يبوست يك كيلو هويج را رنده كنيد و در مقدري آب دو ساعت بجوشانيد تا مانند ژله در آيد صبح ناشتا چند قاشق بخوريد 

2)سوپ هويج براي كودكان شير خوار كه معده حساس دارند : ابتدا 200 گرم هويج رنده شده را در ديگ بريزيد و روي آن يك ليتر آب اضافه كنيد  و بجوشانيد تا كاملا هويج ها لهش ود . سپس آنرا صاف كرده و به نسبت مساوي باشير مخلوط كرده و در شيشه شير بچه ريخته و به او بدهيد .

3)تخم هويج را به مقدر يك قاشق غذا خوري در يك ليوان آب جوش ريخته و آنرا بمدت 5 دقيقه دم كنيد . اين دم كرده اثر نيروي دهنده، اشتها آور ف مدر ، زياد كننده شير خانم هاي شير ده و اثر قاعده آور درد 

4)برگ هويج را با آب بجوشانيدا ين جوشانده  را غرغره كنيد براي آبسه مخاط دندان و دهان موثر است بعلاوه مي توان براي رفع ترك و خراش پوست استفاده كرد 

5)هنگاميكه كودك شروع به دندان درآوردن مي كند يك قطعه هويج باريك را براي دندان زدن به او بدهيد . 

6)آب هويج را اگر روي صورت بكشيد باعث روشن شدن و جلوه پوست صورت مي شود .

توصیه های تغذیه ای برای زنان باردار طی سالهای متمادی دستخوش تغییرات قابل توجهی شده است . سابقاٌ به زنان باردار توصیه می شد که فقط یک مقدار کمی وزن زیاد کنند که منجر به رژیم های کم کالری می شد . در یک زمان دیگر زنان تشویق به خوردن برای دو نفر می شدند که در نتیجه وزن بیش از حد لازم بدست می آوردند . امروز ما نیازهای یک زن باردار را بهتر درک می کنیم و تشخیص می دهیم که برخی از78پمواد معدنی ممکن است در رژیم روزانه دوران بارداری ناکافی باشد . 

نوزادان متولد شده از زنانی که در دوران بارداریشان از یک رژیم غنی از مواد مغذی بهره برده اند  سالمتر از نوزادان زنانی بوده اند که رژپم غذایی ایشان فاقد مواد مغذی ضروری بوده است . بعبارت دیگر موضوع حائز اهمیت مقدار و نوع مواد موجود در رژیم غذایی است و نه مقدار غذایی که خورده می شود . 

امروزه ثابت گردیده که زنان باردار بایستی از یک رژیم متعادل تغذیه ای به جهت رشد جنین و تغییرات جسمی جنین و مادر پیروی کنند . این رژیم غذایی متعادل و مناسب در دوران بارداری بایستی حاوی  4 پارامتر زیر باشد .

1- پروتئین 

2- کلسیم 

3- آهن 

4- اسید فولیک 

بنابراین مصرف منابع غذایی سرشار از عناصر چهارگانه فوق در دوره بارداری ضروری و اجتناب ناپذیر خواهد بود . در میان مواد غذایی شیر و فرآورده ای لبنی بعنوان بهترین منبع تامین پروتئین و کلسیم در دوران بارداری شناخته شده اند . 

در طی دوران بارداری سرعت متابولیسم بدن تا 25% افزایش پیدا میکند . بنابراین سرعت تشکیل و توسعه بافتهای جنینی بسیار زیاد است و در این راستا موجود بودن پروتئین زیاد در رژیم غذایی مادر به عنوان یک جزء ضروری تلقی می شود . پروتئین ها در ساختار سلولهای مغذی جنین شرکت می کنند ویک بخش حیاتی در توسعه صحیح بافت عصبی مغز در نظر گرفته می شود در طی دوران حاملگی مصرف  10 تا 16 گرم پروتئین  بیشتر از زمان عادی توصیه می شود . 

شیر و فرآورده های آن بعنوان بهترین منابع تامین پروتئین شناخته شده است پروتئین گیاهی تنها در کنار پروتئین های حیوانی اثر بخش خواهد بود  بعنوان مثال پروتئین شیر خرما وقتی در کنار پروتئین شیر گاو قرار گیرد بعنوان یک منبع پروتئینی مناسب برای دوران بارداری محسوب می گردد . از دیگر منبع مهم پروتئین حیوانی می توان از گوشت قرمز و سفید و نیز تخم مرغ یاد کرد . لیکن پروتئین شیر به لحاظ کیفیت اسید آمنه و هم قیمت مناسب آن مورد توجه بیشتر است . 

هزينه مواد اوليه اغلب حدود 50 درصد هزينه كل توليد شير را در يك كارخانه توليد مواد لبني در بر مي گيرد . صرفه جويي در هزينه خوراك حتي مقدار كمي دلار در هر تن ، باعث صرفه جويي مهمي در طول يك سال در يك شركت توليد لبني خواهد شد . 

در بسياري از كارخانه جات توليد مواد لبني يك نرم افزار براي بالانس كردن سهميه غذايي استفاده مي شود كه در آن از تكنيك برنامه ريزي خطي استفاده مي شود ، اين برنامه جهت شناسايي هزينه يا تعيين قيمت يك خوراك جديد در سهمة غذايي به كار مي رود ، اگرچه نياز به تخصص در نرم افزار بالانس سهميه وجو دارد و اتخاذ يك تصميم سريع و درست بدون آن ممكن نيست . 

منظور از اين راهنمايي كه روش هاي ديگر قيمت گذاري غذاها مختلف را توضيح دهيم . در اين خصوص در باره 4 روش كه شامل : هزينه تغذيه مواد مغذي ، شاخص ، معادلات همزمان و روش يكسان سازي محصول بحث خواهيم كرد . محاسبات دستي اين روش ها در اينجا توضيح داده شده است ، اما يك برگه گسترده كه اين روشها از آن استفاده مي كنند براي تعيين ارزش غذايي در دسترسي از طريق سرويس گسترش شركت N  M S U  به وسيله ارتباط با جورج بتورد ، متخصص لبنيات با شماره ( 646 – 6454 ) – ( 505 ).