ماهیت
مدیریت استراتژیکدر این فصل چندین موضوع بر همه فصل های کتاب اثرات
زیادی دارند 1- رویدادهای جهانی : بر همه تصمیمات استراتژیک اثرات
واقعی دارند 2- فن آوی اطلاعات : بصورت یکی از ابزارهای حیاتی برای
مدیریت استراتژیک درآمده است ( شبکه رایانه جهانی )3- محیط طبیعی : به
صورت یک موضوع بسیار مهم مدیریت استراتژیک رویدادهای جهانی ( مرز کشورها
نمی تواند محدوده تصورات ما را تعیین کنند ) : پایه های مدیریت
استراتژیک بر اساس میزان ادارک مدیران از عوامل زیرمیباشد شرکت های رغیب
بازارها قیمت ها عرضه کنندگان مواد اولیه توزیع کنندگان دولت ها
بستانکاران مشتریان که در سراسر دنیا وجود دارند . تعریف مدیریت
استراتژیک : هنر وعلم تدوین ، اجرا وارزیابی تصمیمات وظیفه اي چندگانه که
سازمان راقادر می سازد به هدفهاي بلندمدت خود دست یابد. فرآیند مدیریت
استراتژیک (Strategies management process )-1 تدوین استراتژي ها-2
اجراي استراتژي ها -3 ارزیابی استراتژي ها تدوین استراتژي هامقصود از
تدوین استراتژي این است که ماموریت شرکت تعیین شود،شناسایی عواملی که در
محیط خارجی سازمان راتهدید میکنند یا فرصتهایی رابه وجود می آورند ،
شناسایی نقاط قوت وضعف داخلی سازمان ، تعیین هدفهایی بلند مدت،در نظرگرفتن
استراتژیهاي گوناگون وانتخاب استراتژي خاص جهت ادامه فعالیت.اجراي
استراتژي هااجراي استراتژي ها رامرحله عملی مدیریت استراتژیک می
نامند.منظور از اجراي استراتژي ها این است که کارکنان ومدیران بسیج شوند
واستراتژي تدوین شده رابه مرحله عمل در آورند.در مدیریت استراتژي مرحله
اجراي مشکل ترین مرحله بوده،وایجاب میکند که افراد خود را متعهد به سازمان
نمایند،موفقیت مرحله اجرایی استراتژي هابدین امر بستگی دارد که مدیران
بتوانند در کارکنان ایجاد انگیزه نمایند. ارزیابی استراتژي هاآخرین
مرحله در مدیریت استراتژیک ارزیابی استراتژیک بوده که سه فعالیت عمده به
شرح زیر صورت می گیرد:الف- بررسی عوامل داخلی وخارجی که پایه واساس
استراتژیهاي کنونی قرارگرفته اند.ب- محاسبه وسنجش عملکرد هاج- اقدامات
اصلاحی
تعریف مدیریت استراتژیک ماهيت و ارزش مديريت استراتژيك مديريت استراتژيك عبارت است از مجموعه تصميمات و فعاليت‌هاي موجود، صورت‌بندي و اجراي استراتژي طراحي شده براي دستيابي به هدفهاي سازمان تفاوت حوزه امور استراتژیک از غیر استراتژیک چیست؟ امور استراتژیک باید سه ویژگی داشته باشند: – بلند مدت می باشند – در محیط رقابتی می باشند – برای سازمان نقش حیاطی داشته باشند برنامه ریزی استراتژیک چیست؟ فرایند دستیابی به اهداف بلند مدت و حیاتی سازمان در محیط رقابتی این کار شامل توجه به نه(9) حوزه پر اهمیت است: 1- تعيين رسالت شركت، شامل پيامدهاي كلي درباره مقصد و فلسفه و هدفهاي آن 2- تجزيه و تحليل شركت به‌نحوي كه وضعيت و توانايي دروني آن را نشان دهد 3- ارزيابي محيط خارجي شركت برحسب رقابت و عوامل عمومي اوضاع و احوال 4- تجزيه و تحليل گزينه‌هاي ممكن كه از برابر نهادن وضعيت شركت و محيط خارجي نمايان شده‌اند 5- تشخيص گزينه دلخواه، هنگامی كه امكانات در پرتو رسالت شركت سنجيده مي‌شوند 6-انتخاب استراتژيك مجموعه هدفهاي بلندمدت و استراتژي‌هاي اصلي لازم براي دستيابي به گزينه دلخواه 7- تدوين هدفهاي سالانه و استراتژي كوتاه مدت سازگار با هدفهاي بلندمدت و استراتژي‌هاي اصلي
برترین راهکار حمله به استراتژی طرف مقابل است و راه کار برتر بعدی حمله به متحدان اوست و راه کار خوب بعدی حمله به سربازان او و بدترین کار حمله به شهرهای او.
اطلاعات مربوط به دشمن را نمی توانید از اشباح و پریان بدست آورید بلکه باید به کسانی مراجعه کنید که به وضعیت دشمن آگاه باشند.
سان تزو (1) – هنر جنگ آوری (2)
نیروها را برای دفاع از نقاط استراتژیک بگمارید. کارها را در کمال مراقبت و هوشیاری تدارک کنید و از سستی بپرهیزید. مخفیانه منتظر سستی و اشتباه دشمن باشید.
توانایی متمایز
فیلیپ سلزنیک (1) در سال 1957 در دانشگاه کالیفرنیا کتابی تحت عنوان رهبری در اداره امور (2) منتشر می کند. او می کوشد تا با ایجاد ارتباط بین وضعیت درونی (3) و انتظارات بیرونی (4) سازمان ، استراتژی آن را تعیین کند. (صفحه 67-66)
مدیریت تعریف مدیریت: هنر انجام کار به وسیله دیگران فراگرد تبدیل اطلاعات به عمل ؛این فراگرد تغییر و تبدیل را تصمیم می نامیم. فراگرد هماهنگ سازی فعالیت فردی و گروهی در جهت هدف های گروهی فراگرد
برنامه ریزی،سازماندهی،رهبری و نظارت برکار اعضای سازمان و استفاده از همه
منابع موجود سازمانی برای تحقق هدف های مورد نظر سازمان استراتژی تعریف استراتژی: استراتژی ازریشه یونانی STERATEGEMAبه معنای فرمانده ارتش گرفته شده است . مفهوم استراتژی ابتدا به معنای فن هدایت،تطبیق و هماهنگ سازی نیروها برای نیل به اهداف جنگی به کار می رفته است. مفهوم استراتژی در دانش مدیریت : انتخاب زمینه هایی ازفعالیت که با اهداف سازمان منطبق باشد.(دیدگاه آنسوف) تعیین هدفهای بلند مدت و تخصیص منابع به نحوی که میداند برای تحقق اهداف ضرورت دارد.(دیدگاه آلفرد چندلر) مجموعه ای از اهداف اصلی و سیاستها و برنامه های کلی به منظور دستیابی به این اهداف برنامه
واحد،همه جانبه و تلفیقی است که محاسن یا نقاط قوت اصلی سازمان را با
عوامل و تغییرات محیط می سازدو به نحوی طراحی می شود که با اجرای صحیح آن
از دستیابی به اهداف اصلی سازمان اطمینان حاصل شود. وجوه مشترک تعاریف استراتژیک 1- تعیین رسالت و شخصیت سازمان 2-داشتن اهداف بلند مدت 3-داشتن تصویر جامع از محیط بیرونی سازمان و تعیین جایگاه سازمان در آن 4-نگرش بلند مدت در تخصیص منابع و تصمیم گیری 5-ضرورت انسجام درون سازمانی و تعهد مشترک عمومی در قبال برنامه و مسیر حرکت 6-انتخاب استراتژی به عنوان وسیله ای برای تحقق اهداف سازمان
اصولاً سؤال این است که چرا سازمان به مدیریت و برنامه ریزی نیاز دارد؟ سازمانها همچنانکه در طی زمان پیش می روند، نیاز به مدیرانی خواهند داشت که در آغاز با شگفتی هایی روبرو شوند که تمامی سازمانها باید به ناچار آن را دریابند. مدیران، هنگامی بکار گرفته می شوند که در موقعیت هایی که در طی آن روشها، رویه ها، قوانین و مقررات،ساختارها و مواردی مانند آن، تبدیل به شرایط نامناسبی می شوند، بتوانند از بینش و قضاوت فردی خود بهره گیرند.
پس وظیفه اصلی مدیر، اداره کردن و رویارویی سریع با استثناهاست.
مدیریت برنامه استراتژیک
چگونه ضرورت مدیریت استراتژیک پیدا شد؟ ایگور انسف عقیده داشت که اشباع بازار مصرف در امریکا که بعد از جنگ جهانی دوم بوجود آمد، اولین جرقه برای برنامه ریزی استراتزیک بود.
هیچ برنامه ای را نمی توان قطعی دانست زیرا هم پیچیدگی و هم تغییرات در محیط زیاد است. به همین دلیل باید مدیر از دو ابزار کمی و کیفی که شامل شهامت خطر پذیری، صبر و متانت، در مواجه با مشکلات برخوردار باشد.
این مسائل ونیز مسائل تخصصی نشان داد که در سازمان، حوزه مسئولیتی وجود دارد که در حیطه هیچ یک از مدیریتهای تخصصی قرار نمی گیرد و تخصص خاصی است که مدیریت استراتژیک نام دارد.
السن وایدی برنامه ریزی استراتژیک را تلاشی منظم و سازمان یافته در جهت اتخاذ تصمیمات و انجام اقدامات بنیادی تعریف نمودند که به موجب آن، اینکه یک سازمان چیست، چه می کند و چرا اموری را انجام می دهد، مشخص خواهد شد. برنامه ریزی استراتژیک، ارتباطات و مشارکت را سهولت بخشیده، علایق و ارزشهای ناهمگرا را با یکدیگر همسو و منطبق می کند.
از دیدگاه لارنس و کلوک، مدیریت استراتژیک فرایند اتخاذ تصمیماتی است که منجر به توفیق، ادامه حیات یا مرگ مؤسسه می گردد. وظیفه استراتژیستها عبارتست از بهترین نوع استفاده از منابع مؤسسه در یک محیط در حال تغییر
مديريت تا دهه 1960تنها به درون خود و زير مجموعه تحت امرش می‌پرداخت و از آنچه در خارج می‌گذشت چشم پوشيده و آن را در تجزيه و تحليل های خود وارد نمی كرد؛ اما شدت تغيير و تحولات در جهان تغيير و تحولاتی را در سازمان ها پديد آورد كه با تجزيه و تحليل عوامل درونی قابل شناسایی نبود؛ از اين رو ناگريز نگاه صاحب نظران به بيرون از سازمان معطوف شد و تجزيه و تحليل عوامل بيرونی در كانون توجه قرار گرفت، از اينجا بود كه اندك اندك زمينه های پيدايش مديريت راهبردی پا به عرصه وجود نهاد.
پاسخ مناسب دادن به دگرگونيها و چالشهاي فرا روي افراد ، خانواده ها ،گروهها ، سازمانها و جوامع در گرو توان همراهي با محيط (Adaptation) و همراه ساختن محيط باخود (Manipulation) در گرو برخورداری از تفکر و مدیریت استراتژیک است .
چالش ها و موانع
چالش ها ، موقعیت ها و وضعیت های خطیری هستند که ما را به مقابله با خود مي طلبند و نمی توان آنها را نادیده انگاشت ؛ زیرا آثار و نتایجی به همراه خواهند داشت که توفیق یا عدم توفیق ما در تحقق چشم انداز، ماموریتها و اهداف در گرو آنهاست ؛ از این رو مستلزم شناسایی و مواجه اندیشمندانه و تدبیر خردمندانه هستند به گونه اي که بتوان از تبدیل شدن آنها به تهدید جلوگیری كرد و بر پایه آنها فرصتهایی را پدید آورد که دستیابی به مقاصد مورد نظر را تسهیل کرده و امکان پذیر سازد .
باید توجه داشت که بی توجهی به این چالش ها یا مواجه نا هوشمندانه با آنها می تواند ناتوانی نظام در ایجاد انسجام و يكپارچگي در داخل و انطباق با محیط خارج و تعامل پيش برنده و پويا با آن را نیز در پی داشته باشدكه در نتيجه تحقق مأموريتها و دستيابي به هدف ها را دشوار و در برخي از موارد امكان ناپذير خواهد ساخت .
سیر تاریخی استراتژی كتاب هنر جنگ نوشته Sun – Tzu سردار چيني در 340 سال قبل از ميلاد بسياري از مفاهيم استراتژي را معرفي كرد . در اوايل دهه 1960 وزارت دفاع آمريكا تجربيات مهم و استراتژيك مربوط به جنگ جهاني دوم را تدوين و مباني برنامه ريزي استراتژيك را پايه گذاري كرد . دو سال بعد Alfread Chandler استاد دانشگاه هاروارد و در سال 1965 Keneth Andrews اين مفاهيم را در دنياي كسب و كار مطرح ساختند. شركت لاكهيد به مديريت آقاي ايگورانسوف اولين شركتي بود كه توانست برنامه ريزي استراتژيك را بكار گرفته و با موفقيت آنرا پياده نمايد. ضرورت مدیریت تصمیمات استراتژیک 1- مدیریت فعالیتها و فرآیندهای اصلی ، مدیریت و پشتیبانی 2- درک و پاسخ مناسب به تاثیرات محیطی مانند : نیازهای مشتریان تغییرات در اقتصاد ، اجتماع ، سیاست ، فرهنگ و … 3- لزوم توجه به نیاز و انتظارات متعدد طرف های ذینفع سازمان 4- لزوم دیدگاه برنامه ریزی و آینده نگری در سازمان 5- انعطاف پذیری به هنگام بروز تغییرات عمده
چشم انداز سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور (( می خواهیم به عنوان
بازوی رئیس جمهور، نظام اداری و اجرایی کشور را با تکیه بر فرهنگ اسلامی-
ایرانی، دانایی و فناوری در راستای دستیابی به مرتبه اولین کشور منطقه
راهبری نماییم )) مأموریت سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور ارتقاء سطح سلامت و یکپارچگی نظام اداری و نظارت بر آن ارتقاء سطح بهره وری سازمان ها، افراد و تجهیزات تعمیم تفکر و نگرش سیستمی بهبود کیفیت ارائه خدمت به مردم بهبود کیفیت زندگی کارکنان در جامعه ارتقاء سطح مسئولیت پذیری دستگاه ها و افراد ارائه نظر مشورتی به دولت و نظام اداری و اجرایی کشور انجام مطالعات و تحقیقات لازم برای بهبود مستمر امر برنامه ریزی و توسعه و تعمیم سبک ها و روش های نوین مدیریت بیانیه مأموریت معاونت امور پشتیبانی ((
پشتیبانی از بخش های مرتبط با سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور و معاونت
های آن با هدف ایجاد تخصصی ترین سازمان در حوزه مدیریت و برنامه ریزی کشور
که دانایی، منبع ارزش افزوده آن باشد. ))
