طبقه بندی
سازمان جهانی بهداشت براساس میزان نظارتی که توصیه می شود مراجع قانونگذاری بر خرید و فروش و مصرف این مواد داشته باشند ، اقدام به طبقه بندی نموده:
طبقۀ اول موادی ( بطور عمده توهم زا ) را دربرمی گیرد که مصرف درمانی آنها بسیار اندک است .
طبقه دوم به دو گروه کوچک تر تقسیم می شود :
موادی با ارزش درمانی معتدل، به خصوص آمفتامین ها
موادی با ارزش درمانی فعالـتـر ، مثل باربـیتـوریک ها و بعضی داروهای خواب آور
طبقۀ سوم موادی با ارزش درمانی مشخص و خطر ناچیز برای سلامت فرد را شامل می شود ( انواع آرامبخش ها ، خواب آورها ، مسکن ها ، و بسیاری مواد دیگر) .
طبقه بندي سوء مصرف مواد توسط سازمان بهداشت جهاني
توهم زاها (Hallucinations) لیزرژیک اسید دی اتیل آمید (Lsd) قارچ های جادوئی (Magic musharoom) دی متیل تریپتامین ، مسکالین، متیل دی اکسی آمفتامین((MDA متیل دی اکسی مت آمفتامین ) MDMA
كانابيس يا شيره گياه شاهدانه (CANNABIS) ماری جوانا، علف ، گرس ، بنگ
محرك ها وابستگی شدید(کوکائین ، آمفتامین ، متیلن دی اکسی آمفتامین و مت آمفتامین ( شیشه ) ریتالین ، فرم تدخینی کوکائین ( کراک ))-وابستگی کم(کافئین ، نیکوتین ، افدرین ، سود وافدرین، تئوفلین ، فن فلورامین )
مواد مخدر(اپیوئید ها) اپیوئیدهای آگونیست خالص : مورفین ، متادون ، اکسی کدون، مپریدین ، پروپوکسیفن،هروئین،تریاک،شیره،هیدرومورفین،وکدئین
اپیوئیدهایآگونیست نسبی : پنتازوسین،نالبوفین، بوپره نورفین ، بوتور فانول آنتاگونیست های اپیوئیدی : نالوکسان و نالترکسون
سستي زاها و آرام بخش ها (مسكنها – خواب آورها)
متاكوالن (ماندراكس)، توينال (سكوباربيتال). گلوتيتميد (دوريدن)، ميتي پريلون، سكونال، فنوباربيتال، آميتال (آمورباربيتال) پلاسيدين ، فلوراز پام، الكل
چسب و مواد فرار (مواد استنشاقي) بنزین ، اتر ، تینر ، انواع اسپری ، برخی مواد پاک کننده ، برخی محلول ها ، برخی رنگ ها ، و…
الكل ، توتون و قهوه
چند نکته
۱) همه هر دو خصوصیت محرک و توهم زا بودن را دارند ولی هر کدام یک مورد را بیشترنشان می دهند.
۲)آسیب زایی برای جامعه و خود فرد در مواد جدید و قدیم متفاوت است.
۳)وجود ناخالصی (علایم کمتر،عوارض ناخالصی ها، مصرف یکباره ماده باخلوص بیشتر)
۴)وجود مواد ترکیبی از دو ګروه قدیم و جدید
الگوی دیگری نیز برای طبقه بندی می تواند براساسِ منشاء مواد انجام پذیرد :
منشاء طبیعی : مثل تریاک ، شاهدانه و مشروبات الکلی
نیمه صنعتی : مثل هرویین
صناعی : مثل اکستيسی
