درسال ۱۹۲۱ یک
ریاضی‌دان فرانسوی به نام امیل برل برای نخستین بار به مطالعه ی تعدادی از
بازی‌های رایج در قمارخانه‌ها پرداخت و تعدادی مقاله در مورد آنها نوشت.
او در این مقاله‌ها بر قابل
پیش‌بینی بودن نتایج این نوع بازی‌ها به طریق منطقی تاکید کرده بود.
اگرچه برل نخستین کسی بود که به طور جدی به موضوع بازی‌ها پرداخت، به دلیل آن که تلاش
پیگیری
برای گسترش و توسعه ی ایده‌های خود انجام نداد، بسیاری از مورخین ایجاد
نظریه ی بازی را نه به او، بلکه به جان ون نویمن ریاضی‌دان مجارستانی نسبت
داده‌اند.
آن چه نویمن را به توسعه ی نظریه ی بازی‌ها ترغیب کرد، توجه ویژه ی او به یک بازی با ورق بود.
در
سال ۱۹۲۸ او به همراه اسکار مورگنسترن که اقتصاددانی اتریشی بود، کتاب
تئوری بازی‌ها و رفتار اقتصادی را به رشته ی تحریر در آوردند. اگر چه این
کتاب صرفاً برای اقتصاددانان نوشته شده بود، کاربردهای آن در در
روان‌شناسی، جامعه‌شناسی، سیاست، جنگ، بازی‌های تفریحی و بسیاری زمینه‌های
دیگر به زودی آشکار شد.
نویمن بر اساس راهبردهای موجود در یک بازی ویژه
شبیه شطرنج توانست کنش‌های میان دو کشور ایالات متحده و اتحاد جماهیر شوروی
را در خلال جنگ سرد، با در نظر گرفتن آنها به عنوان دو بازیکن در یک بازی
مجموع صفر مدل‌سازی کند.
از
آن پس پیشرفت این دانش با سرعت بیشتری در زمینه‌های مختلف پی گرفته شد و
از جمله در دهه ی ۱۹۷۰ به طور چشم‌گیری در زیست‌شناسی برای توضیح پدیده‌های
زیستی به کار گرفته شد.
در سال ۱۹۹۴ جان نش به همراه دو نفر دیگر به خاطر مطالعات خلاقانه خود در زمینه ی
تئوری بازی‌ها برنده ی جایزه نوبل اقتصاد شدند. در سال‌های بعد نیز برندگان جایزه ی نوبل اقتصاد
عموماً از میان نظریه‌پردازان بازی انتخاب شدند.
استراتژی بیش- کم
هر
گاه دو حریف برای رسیدن به برتری بجنگند و برد یکی دقیقاً با باخت دیگری
برابر باشد (یعنی چیزی که یکی به دست می آورد با آنچه دیگری از دست می دهد
برابر باشد)، همواره یک بهترین
استراتژی ممکن وجود دارد که آنها می توانند آن را به کار ببرند. این استراتژی به بیش- کم
موسوم است و وجودش را یک ریاضی دان نابغه 25 سالة مجار به نام جان فون نویمان اثبات کرد.
