برچسب: زندگی عشایری

از نقطه نظر گردشگري، هر سه جامعه ويژگي خاص خود را دارند. اما جامعه عشايري از اين جهت براي كشور ما اهميت دارد كه در اكثر كشورهاي اروپايي جامعه عشايري وجود ندارد، و از اين جهت فرصت گردشگري عشايري تنها براي كشورهايي ميسر است كه اين جامعه سوم را دارا هستند. 

زندگي عشاير بر مبناي كوچ شكل مي‌گيرد و از اين لحاظ نظام عشايري را مي‌توان با دو فاكتور محدوده جغرافيايي و جامعه شناختي بررسي كرد. آن‌چه كه در اين نوشتار براي ما اهميت دارد، نوعي از انواع گردشگري است كه مي‌توانيم براي اين جامعه تعريف كنيم. 

از آن‌جا كه زندگي عشايري در بسياري از كشورها از بين رفته، خود اين موضوع كنجكاوي بسياري از گردشگران را جلب مي‌كند تا با اين نوع زندگي آشنا شوند. موضوع ديگر اين‌كه عشاير ايران به همراه افغانستان، تاجيكستان، چين، شمال‌غربي آفريقا و كوه‌هاي كليمانجارو تنها عشايري هستند كه كوچ عمودي(از كوه به دشت و برعكس) دارند و همين دست و پنجه نرم كردن با طبيعت متفاوت، شيوه‌ خاصي از سبك زندگي را برايشان پديد آورده كه منحصر به فرد،در نوع خود مترقي و شگفت‌انگيز است.

زندگي‌ عشاير با طبيعت آميخته است. آن‌ها به سادگي اجداد و شبكه عشايري خود، اعم از ايل و طايفه و تيره و تش و اولاد و خانوار را مي‌شناسند. در جامعه عشايري دام‌ها اسم دارند. در ميان آن‌ها بدهكاري نشانه فقر نيست، بلكه شاخصه رونق زندگي است.قوانين نانوشته‌اي دارند كه كمتر كسي از آن‌ها تخطي مي‌كند.مرگ در جنگ برايشان افتخار است و ساختار اجتماعي‌اشان گونه‌اي از هرم قدرت را نمايش مي‌دهد. چادر زدن آن‌ها از تكنيك خاصي تبعيت مي‌كند. طرح قالي و حتي دار قالي‌اشان با نوع دار قالي در جامعه روستايي فرق دارد. موسيقي‌اشان براي خود دنيايي است و عقايدشان در هر قدمي كه برمي‌دارند يا هر سخني كه بر زبان مي‌رانند، نمايان است.در هنگام كوج و در وقت اسكان و در گرمسير و سردسير، شيوه‌هاي ويژه براي ادامه حيات در پيش مي‌گيرند. خواص گياهان دارويي را به همان نسبت مي‌شناسند كه وضعيت آب و هوا را در چند روز آينده پيش‌بيني مي‌كنند.

آن‌ها پشم مي‌چينند و شير مي‌دوشند و جاجيم مي‌بافند و روغن مي‌گيرند و ماست مي‌زنند و شاهنامه مي‌خوانند و تفنگ‌چي دارند و تنبيه مي‌كنند و مهمان‌نوازند و سنت‌ها را گرامي مي‌دارند و موي بز مي‌ريسند و در سياه چادرهايشان مي‌آسايند.

زندگي عشايري يك دنياي هيجان انگيز و درعين حال پر مشقت است. از آن نوع زندگي‌هايي كه وقتي مي‌بينيمشان، مي‌گوييم خوش به حالشان و با اين‌حال بيش از چند روز را نمي‌توانيم با نوع زندگي‌ آن‌ها سر كنيم.

گزاف نيست اگر بگوييم اروپاييان براي خوردن يك نان و ماست در چادر عشاير و بر روي گليم دست‌بافت قرمز رنگ و در كنار بره تازه متولد شده كه بر سرش دستي بكشند، حاظرند صدها دلار بپردازند.

كلام آخر اين‌كه، همه اين ويژگي‌ها چنان جذاب است كه مي‌توان در قالب گردشگري ماجراجويانه و گردشگري طبيعت گردي، تورهاي تخصصي را طراحي و اجرا كرد.