دسته: محیط زیست

آلودگي محيط زيست يكي از بزرگترين، يا حتي بزرگترين و حادترين معضل جهان امروز است. آسيب‌هاي بي‌شمار ناشي از آلاينده‌هاي گوناگون بر سلامتي انسان،‌ زيست بوم‌ها و انواع موجودات زنده، توجه دانشمندان و محققان نقاط مختلف دنيا را به خود جلب نموده است. اهميت اين موضع به حدي است كه اين دهه را دهة محيط زيست نامگذاري كرده‌اند تا تأكيد بيشتري بر جدي بودن مساله آلودگي محيط زيست و لزوم توجه به آن و يافتن راهكارهايي جهت جلوگيري از افزايش آن باشد. 

در سال 1803، مالتوس،‌ بزرگترين معضل بشريت را كمبود مواد غذايي دانست و هشدار داد كه با توجه به روند فزايندة افزايش جمعيت كره زمين، به زودي به جايي خواهيم رسيد كه غذاي كافي براي تغذيه همه انسانهاي ساكن اين كره وجود نخواهد داشت. امروز شاهديم كه طبق گزارش‌هاي سازمان ملل، 800 ميليون گرسنه در جهان وجود دارند كه قادر به بدست آوردن غذاي مورد نياز خود نيستند. بعد از مالتوس، عده‌اي ديگر كه خود را نئومالتوسيان ناميدند، آلودگي محيط زيست را معضلي بزرگتر و حادتر از مساله كمبود مواد غذايي دانستند،‌ و متاسفانه، اخبار تكان‌ دهنده‌اي كه در اين زمينه بدست مي‌آيد اثبات كنندة‌ اين حقيقت تلخ است برخي از اخبار و آمارهاي ارائة‌ شده از سوي سازمان‌هاي معتبر جهاني را از نظر مي‌گذرانيم: 

در شهرهاي بزرگ جهان، روزانه صدها نفر جان خود را در اثر آلودگي هوا از دست مي‌دهند. پژوهش‌هايي كه در 15 شهر بزرگ اروپا انجام شده است نشان مي‌دهد كه آلودگي هوا در شهر ليون فرانسه سبب مرگ زودرس 30 تا 50 نفر در روز مي‌شود و در پاريس، 260 تا 350 نفر هر روز بر اثر بيماريهاي قلب و عروق ناشي از آلودگي هوا مي‌ميرند. محققان دانشگاه‌ هارواد دريافته‌اند كه ميزان مرگ و مير در شهرهايي كه بيش از استانداردهاي مجاز با آلودگي هوا مواهند حدود 20 درصد بيشتر از شهرهاي داراي هواي غيرآلوده است و ميزان بيمارهاي قلبي در شهرهاي صنعتي، بيش از 30 درصد بيشتر از ساير شهرهاست. 

گزارشي از صدوق محيط زيست بانك جهاني حاكي است كه سالانه 800 هزار نفر در جهان بر اثر بيماريهاي تنفسي،‌ قلبي و ساير بيماريهاي ناشي از آلودگي هوا جان خود را از دست مي‌دهند. 

زباله به مواد زايد جامدي گفته مي شود كه عمدتاً به واسطه فعاليت انسان در بخش‌هاي كشاورزي، صنعتي و شهري توليد مي شوند.

انسان انواع مواد را با سختي از طبيعت به دست مي آورد و به آساني تبديل به زباله كرده و به طبيعت باز مي گرداند. در گذشته زباله ها در دوري تكويني ايجاد و تبديل مي‌شدند؛ اما امروزه ديگر امكان چنين دوري وجود ندارد، زيرا ميزان زباله ها بيش از آن است كه تجزيه و تبديل آنها در يك دوره زماني مناسب ممكن باشد.

در يك زيست بوم بكر و دست نخورده، مواد قابل تجزيه زباله ها به وسيله باكتري‌ها تجزيه شده مجدداً توسط موجودات و گياهان مورد استفاده قرار مي گيرند. يك اجتماع پر جمعيت انساني به اندازه اي زباله توليد مي كند كه تجزيه طبيعي آنها در محيط غير ممكن است. بعضي از زباله ها نيز اصولاً در طبيعت غير قابل تجزيه هستند. بنابراين، افزايش زباله ها به مقدار زياد باعث آلودگي زمين، هوا و آب مي شود.

انباشت زباله ها موجب زشتي محيط نيز مي شود و همچنين توليد بوهاي نامطبوع از مواد آلي موجود در زباله ها در اثر نشو و نماي موجودات بيماري زاي ذره بيني از مشكلات ديگري هستند كه توسط زباله ها به وجود مي آيند. گفتني است كه گردآوري زباله ها در فضاي آزاد و سوزاندن آنها باعث تخريب محيط زيست مي‌شود.

يكي از راه هاي پيشگيري از خطرات زباله در محيط زندگي، دفن بهداشتي آن است. در انتخاب محل دفن زباله بايد شرايطي را در نظر گرفت كه عبارتند از: پستي و بلندي، موقعيت سطح آبهاي زيرزميني، مقدار بارندگي، نوع خاك و سنگ و موقعيت منطقه دفن زباله در ارتباط با شبكه جريان آبهاي سطحي و زيرزميني. بهترين محل براي دفن زباله مناطق خشك است، زيرا در اين گونه مكان ها شيرابه اندكي به وجود مي آيد و شرايط دفن نسبتاً ايمن است.

قورباغه معمولی اروپایی

این قورباغه بعد از یک سلسله

مراحل تکمیلی که در حدود 16 

هفته طول می کشد به 

شکل کامل (بالغ) در می آید. 

وزغهای در حال جفت گیری

نحوه بغل کردن برای جفت گیری که به نام اتصال 

معروف است، به این شکل است که نر در سمت 

راست قرار می گیرد تا بتواند 

تخمها را بارور کند . این حالت

ممکن است چند روز طول بکشد. 

رایج ترین دوزیستان جهان قورباغه ها و وزغها هستند. نوع بالغ قورباغه ها عموماَ بدون دم و چمباته زده هستند ، آنها پاهای بلند عقب برای پریدن و زبان بلند چسبناک برای گرفتن طعمه ، دارند . معمولاَ قورباغه ها بدن نرم و مرطوب دارند و در نزدیکی آبها زندگی می کنند . وزغها پوست خشک و زگیل مانند دارند و عمدتاَ روی خشکی زندگی می کنند. 

مهمترين روش‌هاي تعيين درجه‌ي آلودگي فاضلاب عبارتند از: 

الف- تعيين مقدار بي- او – دي  (BOD)   – چنانكه پيش از اين اشاره شد از جمله‌ي موجودات زنده در فاضلاب دو گروه باكتري هستند كه به تصفيه‌ي فاضلاب كمك مي نمايند. 

گروه نخست باكتري‌ها هوازي  مي‌باشند كه اكسيژن محلول در فاضلاب را جذب كرده، مواد آلي را يا بصورت تغذيه و يا بوسيله‌ي ترشح دياستازهايي اكسيد نموده و به تركيبات پايدار معدني تبديل مي نمايند. در اين فعل و انفعال گاز اكسيژن مصرف شده، گاز   توليد و شمار باكتري‌ها افزيش مي‌يابند.

گروه دوم باكتري هاي بي هوازي   هستند كه اكسيژن مورد نياز خود را از تجزيه‌ي نمك‌هاي موجود در فاضلاب بدست آورده، يعني آنها را احيا مي‌كنند. كار اين باكتري‌ها توام با ايجاد گازهائي مانند اسيد سولفيدريك (هيدروژن سولفوره)‌و متان بوده و از اين رو اين فرايند همراه با تعفن و بوئي ناخوشايند مي‌باشئ. 

تعيين (بي- او – دي) عبارتست از تعيين مقدار اكسيژن لازم كه بايد به فاضلاب داده شود تا باكتري‌هاي هوازي مواد آلي موجود در فاضلاب را اكسيد نموده و به موادي پايدار نظير نمك‌هاي معدني تبديل سازد. بنابراين مقدار BOD فاضلاب در زمانهاي مختلف تغيير مي كنند. اين تغييرات نه تنها به غلظت مواد آلي فاضلاب بلكه به ميزان لعايت باكتري‌ها ، درجه‌ي گرما و شدت درهمي (توربولانت) فاضلاب نيز بستگي دارد. 

ترانستوكيتريدها ميكروهترومتروف‌هاي آبزي  رايجي هستند كه از نظر طبقاتي در گروه جلبكهاي هتروكونتاقرار مي‌گيرند.

تحقيقات اخير نشان داده‌اند كه تعدادي از نژادهاي تراستوكيتريدها را مي‌توان كشت كرد و بدين ترتيب به زيست توده‌‌هاي فراواني دست يافت كه داراي مقادير زيادي چربي و اسيدهاي چرب اشباع نشده‌   مي‌باشند.

شواهد نشان مي‌دهند كه بازده سلولي و توليد pufa توسط نژادهاي ترانستوكيتريدها با تركيب پارامترهاي فيزيكي و شيميايي كشت مي‌توانند متغير هستند. در حال حاضر ميكروجلبكهاي فتوتروفيك كشت شده روغن‌هاي ماهي منابع اصلي تجاري pufa هستند. كاهش ممكن ذخاير تجاري ماهي و تكنولوژي نسبتاً پيچيده كه براي توليد تجاري ميكروجلبك‌ها نياز هستند تحقيق در مورد منابع ممكن pufa را الزامي ساخته است. كشت تراستوكيتريدها و ديگر ميكرودهتروتروف‌هاي توليد كننده Pufa را الزامي ساخته است. كشت تراستوكيتريدها و ديگر ميكرو هتروتروف‌هاي توليد كنندة‌ Pufa يك جنس را ملي بوده است. 

در حقيقت چندين محصول مبناي تراستوكيتريدي اكنون در بازار وجود دارد و تحقيقات در مورد كاربردهاي بيشتر هنوز در حال انجام است.

بسياري از روغن‌هاي ماهي و ميكروجلبكي كه اكنون در دسترس هستند ساختارهاي نسبتاً پيچيده Pufa دارند و اين باعث افزايش هزينة‌ تهيه روعن هاي Pufa با درجة‌ خلوص بالا مي‌گردد. برعكس، تعدادي از تراستوكيتريدها كه تاكنون بررسي شد‌ه اند. استفاده از روغن‌هاي مشتق شده از تراستوكيتيريدها بتوانند در مقادير كافي و با هزينه مناسب رشد كنند استفاده از روغن‌هاي مشتق شده از تراستوكيتريدها مي‌تواند هزينة‌ بالاي موجود را بار توليد روغن‌هاي ميكروبي با درجة‌ خلوص بالا كاهش دهد.

هرچه كه بيشتر وجه فوايد مواد غذايي و بهداشتي Pufa پي مي‌بريم تقاضا براي توليدات غني از Pufa افزايش مي‌يابد. نتايج تاكنون نشان داده‌آند كه تراستوكيتريدها مي‌تواننند يك بخش مهمي را در عرضة‌چنين توليداتي ايفا كنند.

تعدد پروژه هاي مورد نياز كشور در كليه بخشها از يك سو و كمبود سرمايه از سوي ديگر سبب ميشود تا ارزيابي اقتصادي طرحها به عنوان يكي از مهمترين معيارهاي تصميم گيري جهت پروژه ها مطرح گردد. اساس روشهاي ارزيابي اقتصادي طرحها بر برآورد هزينه ها و فايده هاي طرح استوار مي باشد . تلاش براي برآورد دقيق تر هزينه ها و فايده هاي طرح مي تواند در كيفيت ارزيابي اقتصادي تاثير مثبت فوق العاده اي داشته باشد . همانطور كه عدم دقت در اين زمينه مي تواند موجب نتيجه گيريهاي نادرست گردد. پروژه هاي توليد انرژي بر قابي در دهه اخير با استفاده از روش نيروگاه حرارتي جايگزين مورد ارزيابي اقتصادي قرار گرفته اند. در اين چار چوب كليه هزينه هاي نيروگاه حرارتي جايگزين به عنوان در آمدهاي طرح منظور مي گردد. ( شامل هزينه هاي سرمايه گذاري اوليه و بهره برداري و نگهداري ) اما تا سالهاي اخير هزينه هاي ناشي از آلودگي محيط جهت توليد انرژي اين نيروگاه ها ناديده گرفته شده است اين مقاله مي كوشد بر پايه آخرين اطلاعات ارائه شده در زمينه محاسبه هزينه خارجي آلاينده نيروگاههاي حرراتي با استفاده از’ روش تبديل تعديل شده ‘ روشي را جهت وارد كردن هزينه هاي اجتماعي انواع آلاينده ها بر ارزيابي اقتصادي پروژه هاي برقابي ارائه دهد.     

1- مقدمه:

محدوديت سرمايه سبب مي شود تا ارزيابي اقتصادي پروژه ها و طرح هاي سرمايه گذاري به عنوان يكي از مهمترين معيارهاي تصميم گيري جهت بهگزيني ابعاد و اولويت بندي پروژه ها مطرح گردد . تلاش براي برآورد دقيق هزينه ها و فايده هاي طرح مي تواند در كيفيت ارزيابي اقتصادي و دقت شاخص هاي اقتصادي بدست آمده تاثير فوق العاده اي داشته باشد همانطور كه عدم توجه مطلوب به اين موضوع مي تواند موجب نتيجه گيريهاي نادرست گردد. 

انواع مخازن CNG 

مخازن CNG برحسب ساختار مي توانند بر چهار نوع باشند:

مخازن نوع اول ـ مخازن تمام فلزي (CNG-1)

اين مخازن از جنس فولاد يا آلومينيوم هستند و شرايط تركيب شيميائي آنها در استاندارد مربوطه ذكر گرديده است. 

مخازن نوع دوم ـ مخازن كمرپيچ (CNG-2)

اين نوع مخازن داراي يك لايه داخلي (Liner) از جنس فولاد يا آلومينيوم بدون دز است و قسمت استوانه اي اين لايه داخلي توسط الياف شيشه، آراميد، يا مخلوطي از آنها كه آغشته به رزين است پيچيده شده و اين ساختار كامپوزيتي كه به مخزن داده شده اين امكان را بوجود مي آورد كه بتوان از ضخامت قسمت فلزي كاست و در نتيجه مخزن سبكتري را بدست آورد. 

رزيني كه در ساختار مخزن كامپوزيتي استفاده مي‌شود مي تواند از نوع گرما نرم (Thermoplastic) يا گرما سخت (Thermo-setting) باشند.

مخازن نوع سوم ـ مخازن تمام پيچ (CNG-3)

اين نوع مخازن داراي يك لاية داخلي از جنس فولاد يا آلومينيوم بدون درز است و تمام اين لايه داخلي توسط الياف شيشه، آراميد، كربن يا مخلوطي از آنها كه آغشته به رزين است پيچيده است و اين ساختار كامپوزيتي كه به مخزن داده شده اين امكان را بوجود مي آورد كه بتوان از ضخامت قسمت فلزي كاست و در نتيجه مخزن سبك تري را نسبت به دو نوع اول بدست آورد.

مخازن نوع چهارم ـ مخازن تمام كامپوزيت (CNG-4)

اين نوع مخازن داراي يك لايه داخلي (Liner) از جنس پليمر بدون درز است. و تمام اين لايه داخلي توسط الياف شيشه، آراميد، كربن يا مخلوطي از آنها كه آغشته به رزين است. پيچيده شده و اين ساختار تمام كامپوزيت يكي از سبكترين انواع را در مخازن CNG تأمين مي نمايد. در ساخت اين نوع مخازن از تكنولوژي بالايي استفاده شده است و تعداد سازندگااني كه از اين نوع مخازن توليد مي كنند، بسيار معدود است و قيمت آنها نيز بالاتر از ساير انواع مي باشند.

استفاده از مخازن CNG در جهان 

خودروهاي گازسوز طبيعي بيش از پنجاه سال است كه در جهان مورد استفاده قرار مي گيرند. استفاده از اين خودروها از سال 1970 به دليل مزاياي زيست محيطي و اقتصادي روبه افزايش و به خصوص استفاده از كامپوزيت ها از سال 1980 توسعه يافته است. در حال حاضر بيش از دو ميليون خودرو در جهان براي استفاده از CNG ساخته و يا تبديل شده اند.

آلودگی هوایی که تنفس می کنیم از زمان های گذشته آغاز شده است. هر اندازه جمعیت و صنعت پیشرفت کند مقدار بیشتری از ذرات زغال سنگ و نفت مصرف شده از فضا باقی می ماند و در نتیجه میزان آلودگی هوا به سبب وجود این گونه مواد آلوده کننده جامد و بخار در هوا افزایش می یابد.

در سال های اخیر در همه نقاط جهان نسبت به این موضوع توجه زیادی مبذول می گردد و بیشتر دقت مسئولان امر مستقیماً متوجه منابع آلودگی می شود. لیکن با این حال نتوانسته اند تغییرات کافی در ترکیب جو هوا بدهند. منابع آلودگی بیشتر در هوای طبقه پایین است. محققاً بعضی از منابع فراوان مانند اتومبیل ها، اتوبوس ها و بارکش ها در مجاورت سطح زمین قرار گرفته است.

بیشتر لوله های خارج کننده مواد کارخانه های صنعتی در یک متری سطح زمین واقع شده اند. منابع مهمی که در بالای سطح محل زندگی انسان کشیده می شود، دودکش ها هستند ولی باید بگوییم حتی دودکش های خیلی بلند هم قادر به جلوگیری از ریختن مواد آلوده کننده به سطح زمین نمی باشند.

هر زمانی که سوالی درباره یک منبع اصلی آلودگی پیش می آید بایستی عوامل زیادی در نظر گرفته شود مثاً چه مقدار، از کدام ماده و به چه شکلی در هوا آزاد می شود. در کجا نسبت به اجتماع انسان و حیوان یا نبات آزاد می شود و از چه نوع موادی است، به علاوه در چه موقع و در چه شرایط جوی این مواد آلوده کننده در هوا آزاد شده است. مردم اغلب اوقات اتمسفر را به صورت سطل زباله ای به وسعت بی نهایت تصور می کنند.

در صورتی که واضح است این تصور اشتباه بزرگی است. طبقه مواد زائد را نباید به هیچ عنوان به صورت زباله دان زمین به حساب آورد. مقدار مواد آلوده کننده ای که می توانند به طوری بی خطر در هوا بماند منوط به مشخصات و خصوصیات اتمسفر در موقع آزاد شدن و پس از ان می باشد. در بعضی مواقع مقادیر زیادی دود ممکن است کم خطر باشد. در زمان دیگیری اضافه شدن مواد آلوده کننده بایستی قطعاً در حداقل نگاه داشته شود. برای حصول اطمینان از اینکه آیا آزاد شدن مقادیر زیاد مواد آلوده کننده خطرناک یا بی خطر است بایستی از خواص و مشخصات اتمسفر، وسعت، عمق و عرض و طول منطقه ای که این مواد در آن پخش و منتشر می شود اطلاع حاصل کرد